بررسی نتایج زیبایی حاصل از جراحی حفظ پستان و عوامل مؤثر بر آن در مرکز بیماری‌های پستان

چکیده مقدمه: جراحی حفظ پستان و متعاقب آن رادیوتراپی امروزه روش متداول و استاندارد جراحی سرطان پستان در مرحله 1و2 بوده و مطالعات زیادی نشان داده‌اند که بقاء این بیماران تفاوتی با بیماران ماستکتومی شده ندارد. با وجود اینکه هدف از این نوع جراحی برداشتن کامل تومور با حاشیه سالم است، اما حفظ زیبایی یکی از اجزاء جدایی‌ناپذیر در جراحی حفظ پستان است. عوامل متعددی اعم از عوامل مرتبط با بیمار یا مرتبط با تومور و همچنین مدالیته‌های درمانی سرطان پستان می‌توانند بر نتایج جراحی تاثیر بگذارند و شناخت این عوامل می‌تواند در بهبود نتایج تاثیرگذار باشد. این مطالعه به منظور بررسی نتایج زیبایی جراحی حفظ پستان و عوامل مرتبط با آن در مرکز بیماری‌های پستان جهاد دانشگاهی طراحی شد تا بتوانیم با برنامه‌ریزی صحیح و توصیه‌های لازم به بهبود نتایج کمک کنیم. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی روی بیمارانی که در مرکز بیماری‌های پستان جراحی حفظ پستان شده و جهت پیگیری مراجعه کرده بودند، انجام شد. از پستان هر بیمار در سه جهت فتوگرافی به عمل آمده و برای سه نفر متخصص به طور جداگانه فرستاده شد و نمره زیبایی کل بر اساس پرسشنامه استاندارد چندگانه به نتیجه جراحی هر بیمار تعلق گرفت. اطلاعات مربوط به خصوصیات جمعیتی و بالینی نیز از پرونده بیماران استخراج شدند. سپس با آنالیز تک متغیره و رگرسیون چند متغیره ارتباط بین نمره کل با خصوصیات فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: در مجموع 103 بیمار وارد مطالعه شدند. میانگین سنی بیماران 8/46 سال و میانگین شاخص توده بدنی 1/28 محاسبه شد. در7/74 درصد بیماران اندازه کاپ پستان C و D بود. میانگین نمره زیبایی بیماران 72/5 بدست آمد و 9/35% بیماران امتیاز در محدوده عالی و خوب, 35% متوسط و 1/29% امتیاز بد را به خود اختصاص دادند. در آنالیز تک متغیره، سه عامل BMI, حجم بافت برداشته شده و اندازه کاپ D با نمره کل زیبایی ارتباط معنی‌دار داشتند. در آنالیز رگرسیون خطی چند متغیره از میان این سه عامل، رابطه BMI بالاتر (p=0.022) و اندازه کاپ D (P=0.040) با نمره زیبایی معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: برای بهبود نتایج جراحی حفظ پستان توصیه به قرینه‌سازی پستان مقابل به طور همزمان یا دیررس می‌شود، اما فراگیری تکنیک‌های جراحی انکوپلاستی پستان برای جراحان به بهبود نتایج کمک می‌کند. پس از به دست آوردن حاشیه سالم در جراحی‌، توجه به برداشت حداقل بافت از پستان منجر به نتایج زیبایی بهتری خواهد شد. همچنین به بیمارانی که BMI بالاتر از نرمال و اندازه کاپ بزرگتر دارند باید خاطر نشان کرد که ممکن است نتایج درمانی کاملا مطلوب نباشند.